Chùa Một Cột, một biểu tượng nổi tiếng của Hà Nội, không chỉ là một địa danh lịch sử mà còn là nguồn cảm hứng vô tận cho nghệ thuật sơn mài Việt Nam. Tranh sơn mài Chùa Một Cột là sự kết hợp hoàn hảo giữa nét đẹp văn hóa, lịch sử và nghệ thuật truyền thống, mang đến những tác phẩm tranh sơn mài phong cảnh nghệ thuật độc đáo, đầy giá trị.Trong bài viết tin tức hội họa hôm nay, LanVu Gallery sẽ cùng bạn đi khám phá về tranh sơn mài Chùa Một Cột, từ ý nghĩa, sự sáng tạo cho đến giá trị thẩm mỹ của những tác phẩm này.

Chùa Một Cột ở đâu?

Vị trí của Chùa Một Cột

Chùa Một Cột, một trong những biểu tượng văn hóa và kiến trúc đặc sắc của Việt Nam, nằm ở thủ đô Hà Nội, thuộc quận Ba Đình. Cụ thể, chùa tọa lạc tại công viên phía sau phố Ông Ích Khiêm, gần Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Bảo tàng Hồ Chí Minh. Chùa Một Cột thờ Quan Thế Âm Bồ Tát, vị Bồ Tát biểu trưng cho lòng từ bi và cứu khổ cứu nạn trong Phật giáo.

Chùa còn được gọi là Diên Hựu tự, được xây dựng vào năm 1049 dưới triều vua Lý Thái Tông. Ngôi chùa có kiến trúc độc đáo với một gian nhỏ hình vuông đặt trên cột đá duy nhất, tượng trưng cho đóa hoa sen nở trên mặt nước, mang ý nghĩa tâm linh và văn hóa sâu sắc trong Phật giáo.

Chùa Một Cột nằm trong khuôn viên quần thể Lăng Bác (Ảnh: sưu tầm)
Chùa Một Cột nằm trong khuôn viên quần thể Lăng Bác (Ảnh: sưu tầm)

Lịch sử và sự thay đổi qua các thời kỳ của Chùa Một Cột

Năm 1049: Chùa được vua Lý Thái Tông xây dựng theo giấc mơ của mình. Trong mơ, vua thấy Phật Bà Quan Âm ngồi trên tòa sen, dẫn nhà vua lên tòa. Khi tỉnh dậy, vua cho xây dựng một ngôi chùa với kiến trúc giống như tòa sen trên mặt nước để thờ Quan Âm Bồ Tát. Tên gốc của chùa là Diên Hựu tự, nghĩa là “phước lành dài lâu”. Cấu trúc ban đầu: Ngôi chùa được xây trên một cột đá lớn giữa hồ sen, với kiến trúc tượng trưng cho đóa sen nở.

Năm 1954, trước khi rút quân khỏi Hà Nội, thực dân Pháp đã cho nổ tung Chùa Một Cột như một hành động phá hoại. Công trình bị phá hủy hoàn toàn, chỉ còn lại nền móng và cột đá.

Chùa Một Cột biểu tượng văn hóa đặc trưng nằm giữa lòng thủ đô Hà Nội. (ảnh : Sưu tầm)
Chùa Một Cột nằm giữa lòng thủ đô Hà Nội. (Ảnh: Sưu tầm)

Năm 1955: Chùa được Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa khôi phục theo nguyên bản dưới sự chỉ đạo của Bộ Văn hóa. Hồ sen, cột đá và gian thờ được tái thiết để tái hiện vẻ đẹp ban đầu.

Những năm gần đây: Chùa tiếp tục được duy tu và bảo tồn để trở thành điểm tham quan, di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng. Khu vực xung quanh chùa cũng được cải tạo, tạo không gian xanh và yên bình.

Kiến trúc Chùa Một Cột thời Lý

Chùa Một Cột (hay còn được biết đến với tên gọi là Diên Hựu tự) là một trong những biểu tượng văn hóa và kiến trúc đặc sắc của Việt Nam, được xây dựng vào thời Lý (thế kỷ 11). Kiến trúc chùa Một Cột thời Lý được đánh giá rất cao về độ kỳ công thể hiện ở:

Bố cục tổng thể

Chùa Một Cột ban đầu được xây dựng như một phần của tổ hợp kiến trúc Diên Hựu. Theo sử sách, Diên Hựu nghĩa là “phúc lành dài lâu,” thể hiện mong muốn về sự trường thọ và thịnh vượng. Tổ hợp Diên Hựu có hồ Linh Chiểu, giữa hồ là một đài sen lớn, được xem như biểu tượng của Phật giáo. Ngôi chùa được dựng trên một cột đá duy nhất giữa hồ, tượng trưng cho hình ảnh bông sen vươn lên từ mặt nước.

Kiến trúc chính của chùa Một Cột

Cột đá: Cột chính được làm từ một khối đá lớn, có hình trụ tròn, đường kính khoảng 1,2 mét, được chạm khắc tỉ mỉ. Phần cột mang ý nghĩa “trụ cột của trời,” tượng trưng cho sự giao hòa giữa trời và đất.

Liên Hoa (bông sen): Phần chùa chính được xây dựng trên một đài gỗ hình vuông, tựa như một bông sen đang nở. Đài được trang trí bằng các chi tiết chạm khắc tinh xảo, mang đậm phong cách kiến trúc thời Lý.

Mái chùa: Mái chùa dáng cong vút ở bốn góc, lợp bằng ngói mũi hài. Đây là đặc trưng của kiến trúc Phật giáo thời Lý, thể hiện sự thanh thoát và mềm mại.

Chùa Một Cột biểu tượng của văn hóa Việt Nam
Chùa Một Cột biểu tượng của văn hóa Việt Nam

Ý nghĩa biểu tượng của Chùa Một Cột

Ý nghĩa tôn giáo

Biểu tượng của Phật giáo: Chùa Một Cột được xây dựng như một đài sen – loài hoa gắn liền với sự giác ngộ và tinh khiết trong Phật giáo. Hình ảnh hoa sen vươn lên từ hồ nước gợi nhớ đến sự thoát khỏi bùn nhơ để đạt đến trạng thái giác ngộ. Thể hiện lòng tôn kính với Phật Bà Quan Âm, theo sử sách, vua Lý Thái Tông mơ thấy Phật Bà Quan Âm ngồi trên đài sen dắt nhà vua lên. Sau đó, chùa được xây dựng để bày tỏ lòng biết ơn và sự tôn kính với Quan Âm Bồ Tát, biểu trưng cho lòng từ bi và sự che chở.

>>>Xem thêm: 10+ tác phẩm tranh sơn mài hoa sen đẹp dành cho giới mộ điệu

Ý nghĩa văn hóa

Biểu tượng của hòa bình và thịnh vượng: Tên gọi Diên Hựu mang nghĩa là “phúc lành dài lâu,” phản ánh mong muốn về sự ổn định, an lành và hạnh phúc cho đất nước và dân tộc.

Biểu tượng của văn hóa thời Lý: Chùa Một Cột là một trong những minh chứng tiêu biểu cho sự phát triển rực rỡ của văn hóa – nghệ thuật thời Lý, khi Phật giáo được coi là quốc đạo.

Ý nghĩa triết lý

Sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên: Vị trí của chùa giữa hồ nước (Linh Chiểu), được bao quanh bởi cây xanh, thể hiện triết lý sống hòa hợp với thiên nhiên – một giá trị cốt lõi trong văn hóa Việt Nam và tư tưởng Phật giáo.

Tranh sơn mài Chùa Một Cột khảm trai ốc tinh xảo trên gỗ
Tranh sơn mài Chùa Một Cột khảm trai ốc tinh xảo trên gỗ

Biểu tượng của sự vươn lên: Cấu trúc độc đáo với chùa chính nằm trên một cột đá tượng trưng cho sự vươn lên từ khó khăn, vượt qua nghịch cảnh để đạt được sự giác ngộ và an nhiên.

Ý nghĩa tâm linh

Cầu nguyện sự bình an: Chùa Một Cột từ lâu là nơi người dân đến dâng hương, cầu nguyện sức khỏe, bình an và may mắn. Hình ảnh đài sen gợi lên sự thanh cao, giúp tâm hồn con người trở nên an tĩnh, hướng thiện.

Sự trường thọ: Tục truyền, vua Lý Thái Tông xây chùa để cầu nguyện cho sự trường thọ của bản thân, và cũng là để gửi gắm mong muốn về một cuộc sống trường tồn, hạnh phúc cho mọi người.

Biểu tượng quốc gia

Hình ảnh đặc trưng của Việt Nam: Chùa Một Cột là biểu tượng văn hóa – lịch sử nổi bật của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung. Hình ảnh chùa được in trên nhiều ấn phẩm quốc gia và xuất hiện trong các dịp quảng bá văn hóa Việt Nam với bạn bè quốc tế.

Tranh sơn mài Chùa Một Cột của họa sĩ Lê Khánh Hiếu, 90x120 cm (Nguồn: FB của tác giả)
Tranh sơn mài Chùa Một Cột của họa sĩ Lê Khánh Hiếu, 90×120 cm (Nguồn: FB của tác giả)

Quy trình tạo ra tranh sơn mài Chùa Một Cột

Sơn mài là một kỹ thuật nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn. Để tạo ra một bức tranh sơn mài Chùa Một Cột, nghệ sĩ phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp, bao gồm:

  • Chọn nguyên liệu: Chất liệu sơn mài bao gồm nhựa cây, bột màu và các vật liệu tự nhiên khác. Những nguyên liệu này phải được chọn lọc kỹ lưỡng để đảm bảo độ bền và sắc nét của tranh.
  • Vẽ phác thảo: Sau khi chuẩn bị xong nguyên liệu, nghệ sĩ sẽ vẽ phác thảo hình ảnh Chùa Một Cột lên mặt gỗ hoặc vải. Đây là bước đầu tiên để tạo hình cho bức tranh.
  • Chà nhám và sơn: Sau khi vẽ xong, nghệ sĩ sẽ tiến hành chà nhám để tạo ra một bề mặt mịn màng, rồi sơn nhiều lớp sơn mài lên trên. Mỗi lớp sơn cần phải khô và được đánh bóng trước khi lớp tiếp theo được phủ lên.
  • Trang trí và hoàn thiện: Sau khi hoàn thành các lớp sơn, nghệ sĩ sẽ thêm các chi tiết như mạ vàng, bạc, hoặc các chất liệu quý khác để tạo nên độ sáng bóng và vẻ đẹp lấp lánh cho bức tranh.
Công đoạn hoàn thiện, thêm các chi tiết mong muốn cho bức tranh sơn mài
Công đoạn hoàn thiện, thêm các chi tiết mong muốn cho bức tranh sơn mài

Điểm danh một số mẫu tranh sơn mài Chùa Một Cột làm quà tặng ý nghĩa

Với vẻ đẹp tinh tế và độc đáo, tranh sơn mài Chùa Một Cột là món quà lý tưởng để tặng bạn bè, người thân hoặc khách du lịch, giúp họ hiểu rõ hơn về văn hóa, lịch sử và con người Việt Nam. Đây cũng là một sản phẩm nghệ thuật đáng trân trọng trong mỗi gia đình hoặc không gian văn phòng, mang đến sự trang trọng và thanh tịnh. Hãy cùng tham khảo một số mẫu tranh bạn có thể lựa chọn và đặt họa sĩ sáng tác dưới dây:

Tranh sơn mài Chùa Một Cột vào một buổi sớm mùa thu với tone vàng ấm áp
Tranh sơn mài Chùa Một Cột vào một buổi sớm mùa thu với tone vàng ấm áp
Tranh sơn mài Chùa Một Cột ngày xuân, cảnh quan yên bình
Tranh sơn mài Chùa Một Cột ngày xuân, cảnh quan yên bình
Tranh sơn mài Chùa Một Cột kích thước tròn làm quà tặng lưu niệm ý nghĩa
Tranh sơn mài Chùa Một Cột kích thước tròn làm quà tặng lưu niệm ý nghĩa
Phong cảnh Chùa Một Cột trong tranh họa sĩ Trương Văn Thành
Phong cảnh Chùa Một Cột trong tranh họa sĩ Trương Văn Thành
Tranh sơn mài Chùa Một Cột dát vàng phù hợp với phòng thờ nơi tôn nghiêm tạo dựng phong thủy tốt
Tranh sơn mài Chùa Một Cột dát vàng phù hợp với phòng thờ nơi tôn nghiêm tạo dựng phong thủy tốt

>>>Xem thêm: Chiêm ngưỡng top 5 bức tranh sơn mài nổi tiếng Việt Nam

Nên mua tranh sơn mài Chùa Một Cột ở đâu?

Nếu bạn đang tìm kiếm địa chỉ mua tranh sơn mài ở Hà Nội, nơi bạn có thể lựa chọn đa dạng mẫu mã tranh sơn mài trong đó có tranh sơn mài Chùa Một Cột thì không thể bỏ lỡ địa chỉ showroom của LanVu Gallery. Tại không gian nghệ thuật của chúng tôi có:

  • Những tác phẩm thủ công tinh xảo: Mỗi bức tranh sơn mài Chùa Một Cột là một tác bức tranh sáng tác độc bản độc đáo, được các họa sĩ tài ba thực hiện với kỹ thuật điêu luyện, mang đến những bức tranh nghệ thuật hoàn hảo.
  • Giá trị văn hóa cao: Bức tranh không chỉ là một món đồ trang trí mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc, đặc biệt là đối với những ai yêu thích văn hóa Phật giáo và muốn tìm hiểu thêm về truyền thống của dân tộc Việt Nam.
  • Tính bền vững: Tranh sơn mài có độ bền cao, màu sắc giữ được lâu dài và có khả năng chống chịu được tác động của thời gian, là món quà lưu niệm tuyệt vời cho nhiều thế hệ.
  • Bảo hành trọn đời: Khi mua tranh sơn mài Chùa Một Cột tại LanVu Gallery bạn sẽ nhận được Chứng nhận độc bản – Cam kết chất lượng và sự hài lòng. Và được bảo hành trọn đời nếu như có bất kỳ vấn đề gì từ lỗi của gallery.

Tranh sơn mài Chùa Một Cột là một trong những tác phẩm nghệ thuật truyền thống đặc sắc của Việt Nam, kết hợp giữa kỹ thuật sơn mài tinh xảo và giá trị văn hóa sâu sắc. Những tác phẩm này không chỉ là món quà tinh thần, mà còn là biểu tượng của lòng tôn kính đối với di sản văn hóa dân tộc. Nếu bạn yêu thích nghệ thuật và muốn sở hữu một tác phẩm đậm chất truyền thống, tranh sơn mài Chùa Một Cột chắc chắn sẽ là lựa chọn hoàn hảo.

Hãy đến ngay showroom LanVu Gallery để thưởng lãm và sưu tầm tranh sơn mài Chùa Một Cột mang vẻ đẹp văn hóa Việt Nam vào không gian sống của bạn, làm nổi bật vẻ đẹp tâm linh và sự thanh tịnh trong ngôi nhà! Liên hệ ngay hotline 094 888 3535 hoặc 094 886 3535 để được tư vấn chi tiết nhất.