Tranh nghệ thuật là những tác phẩm phản ánh hiện thực, tâm tư, tình cảm và tuyên ngôn về cái đẹp của những người họa sĩ bằng sắc màu. Tranh nghệ thuật được tạo nên từ nhiều chất liệu khác nhau như: tranh màu nước, tranh bột màu, tranh trúc chỉ, tranh in canvas…tranh sơn mài và tranh sơn dầu. Mỗi loại tranh đều có nét đẹp riêng, tuy nhiên hiện nay  tranh sơn mài và tranh sơn dầu là phổ biến hơn cả, mang nhiều giá trị nghệ thuật độc đáo. 

Trong bài viết tin tức hội họa ngày hôm nay, hãy cùng LanVu Gallery đi tìm hiểu về tranh sơn mài và tranh sơn dầu cũng như những điểm khác biệt cơ bản của hai dòng tranh này thông qua một số phương diện.

Tranh sơn mài và tranh sơn dầu là gì?

Tranh sơn mài

Tranh sơn mài là tranh sử dụng các chất liệu truyền thống như: vỏ trai, vỏ trứng, vàng thếp, bạc thếp… cùng chất liệu sơn ta như sơn cánh gián, sơn then làm chất kết dính và vẽ trên nền vóc gỗ màu đen.

Để tạo nên một bức tranh sơn mài họa sĩ đã sử dụng rất nhiều chất liệu truyền thống như kể trên vì vậy sơn mài được coi là chất liệu hội họa độc đáo của Việt Nam. Sau khi quá trình mài tranh hoàn tất tranh sẽ được phủ lớp bóng tạo nên hiệu ứng màu sơn rất đẹp, có tính thẩm mỹ cao.

Tranh sơn mài hoa sen của họa sĩ Nguyễn Sỹ Hiếu
Tranh sơn mài hoa sen của họa sĩ Nguyễn Sỹ Hiếu

Tranh sơn dầu

Tranh sơn dầu là loại tranh sử dụng chất liệu sơn dầu để tạo nên được các tác phẩm nghệ thuật đẹp và độc đáo. Về chất liệu sơn dầu, thì đây là một loại họa phẩm được kết hợp từ bột màu cùng với các loại dầu chuyên dụng dùng trong mỹ thuật. Các loại dầu thường dùng có thể đến như: dầu lanh, dầu hạt óc chó, dầu cây rum, … Mỗi loại dầu khi kết hợp với bột màu sẽ cho ra chất lượng sơn dầu khác nhau. 

Tranh sơn dầu thường được vẽ trên toan vải chuyên dụng, ngoài ra còn có thể vẽ trên gỗ hoặc kim loại, sử dụng các loại bút lông, chổi, cọ, bay pha màu để tạo hiệu ứng và các bút pháp khác nhau.

Họa sĩ dùng bút lông nhỏ để vẽ hoàn thiện chi tiết tác phẩm
Họa sĩ dùng bút lông nhỏ để vẽ hoàn thiện chi tiết tác phẩm

Sự khác biệt cơ bản giữa tranh sơn mài và tranh sơn dầu

Tranh sơn mài và tranh sơn dầu là hai dòng tranh nghệ thuật độc đáo và ngày càng được ưa chuộng nhưng lại khác nhau cơ bản về nhiều điểm từ chất liệu, kỹ thuật đến đặc tính cùng giá trị nghệ thuật. 

Cùng LanVu điểm danh những điểm khác biệt cơ bản giữa tranh sơn mài và tranh sơn dầu. 

Chất liệu

Tranh sơn mài sử dụng các lớp mài để tạo nên một bức tranh hoàn chỉnh, quá trình này diễn ra mất nhiều ngày thậm chí nhiều tháng và rất tỉ mỉ, cẩn thận. Trong khi đó, tranh sơn dầu sử dụng sơn dầu (chất liệu kết hợp giữa bột màu cùng dầu) để làm chất liệu sáng tác chính.

  • Các vật liệu chính thường được sử dụng trong sơn mài là: sơn ta, gỗ, vỏ trứng, vỏ trai, chất vàng, chất bác, … các chất liệu có trong tự nhiên. Các lớp sơn sẽ được phù chồng lên nhau thành nhiều lớp, các sắc độ màu và độ dày mỏng của các lớp mài sẽ là khác nhau. 
  • Chất liệu sơn dầu làm tranh sơn dầu lại là các sắc tố kết hợp với dầu, do đó các màu hoàn toàn có thể pha trộn lẫn vào nhau tạo nên những tổ hợp màu đa dạng và rực rỡ.
Chất liệu tranh sơn mài và tranh sơn dầu khác nhau sẽ cho ra những bức tranh độc đáo khác nhau
Chất liệu sơn dầu màu sắc tươi sáng và dễ dàng trong quá trình sử dụng
Chất liệu sơn mài đa dạng với những nguyên liệu truyền thống có sẵn trong tự nhiên
Chất liệu sơn mài đa dạng với những nguyên liệu truyền thống có sẵn trong tự nhiên

Kỹ thuật

Kỹ thuật vẽ tranh sơn mài và tranh sơn dầu cũng hoàn toàn khác nhau do ngay từ đầu đã khác nhau về chất liệu. 

Kỹ thuật vẽ tranh sơn mài có độ khó và kỳ công hơn so với tranh sơn dầu. Vì thao tác chính trong tranh sơn mài là mài đi các lớp sơn vì vậy các dụng cụ thường sử dụng là dao, bay, chổi cứng để vẽ, sau đó mài tranh cho đến khi cần ra được màu sắc mà họa sĩ mong muốn.

Kỹ thuật vẽ tranh sơn mài có độ khó và kỳ công hơn so với tranh sơn dầu
Họa sĩ trong quá trình mài tranh sơn mài

Tranh sơn dầu về cơ bản kỹ thuật vẽ dễ hơn rất nhiều, dùng các loại chổi cọ mềm lấy màu trực tiếp vẽ lên trên toan vải, hoặc có thể dùng bảng pha màu trộn các màu theo ý thích trước khi vẽ.

Đặc tính

Tranh sơn dầu là dòng tranh không thấm nước, rất dễ bảo quản và lau chùi vì vậy độ bền lên tới vài chục năm thậm chí hàng trăm năm mà không hề bị phai màu. Tuy nhiên, tranh sơn dầu có một đặc tính là khô chậm, có thể nhanh chóng hư hỏng trong điều kiện nhiệt độ cao, nơi có độ ẩm cao và ánh sáng trực tiếp mặt trời do đó nên chú ý treo tranh trong nhà ở những nơi khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời. 

Chất sơn dầu lỏng keo không thấm nước họa sĩ rất dễ thao tác
Chất sơn dầu lỏng keo không thấm nước họa sĩ rất dễ thao tác

Độ bóng cao là đặc tính nổi bật của tranh sơn mài, so với quy trình làm nên một tác phẩm thì tranh sơn mài kỳ công và khó thực hiện hơn tranh sơn dầu. Quá trình tạo nên một bức tranh sơn mài đẹp phụ thuộc rất nhiều vào chất sơn dùng để vẽ tranh. Chất sơn không được đặc quá, cũng không loãng quá, cần có sự keo kết dính vừa đủ độ. Trong khi vẽ cần làm đều tay, tán thật mịn. Sau đó tranh sẽ được phủ thêm một lớp sơn quang rồi mang đi ủ. Sau thời gian ủ mặt tranh sẽ bị chai cứng, bước tiếp theo là mài tranh để tranh có độ bóng, mịn và phẳng. 

Độ bóng của tranh sơn mài và tranh sơn dầu khác nhau vì sử dụng chất liệu và kỹ thuật vẽ khác nhau
Tranh sơn mài hoa sen với độ bóng cao mang nét đẹp độc đáo

Giá trị nghệ thuật

Về mặt giá trị nghệ thuật cả tranh sơn mài và tranh sơn dầu đều được đánh giá rất cao, ngày càng được yêu thích, được giới mộ điệu sưu tầm đề trang trí trong các không gian cũng như biếu tặng. 

Hiện nay tranh sơn dầu là dòng tranh phổ biến hơn cả. Tranh sơn dầu với nhiều ưu điểm như màu sắc tươi sáng, độ bền cao, chủ đề phong phú, đa dạng từ tranh phong cảnh, tranh phong cảnh làng quê, đến vẽ chân dung, tranh hoa, tranh trừu tượng… rất đa dạng cả về kích thước. Đồng thời giá thành lại hợp lý nên rất được ưa chuộng trong trang trí nội thất. Với dòng tranh sơn dầu, trên thế giới cũng đã có rất nhiều bức tranh nổi tiếng được vẽ bằng chất liệu này phải kể đến như: Bức họa Nàng Mona Lisa của danh họa Leonardo Da Vinci, bức họa The Starry Nigh (Đêm đầy sao) của danh họa Van Gogh, …. Ở Việt Nam cũng đã có rất nhiều những họa sĩ thành danh với chất liệu sơn dầu như: bức “Em Thúy” của họa sĩ Trần Văn Cẩn, bức “Thiếu nữ bên hoa huệ” của họa sĩ Tô Ngọc Vân…

Bức họa Nàng Mona Lisa của danh họa Leonardo Da Vinci
Bức họa Nàng Mona Lisa của danh họa Leonardo Da Vinci
Tác phẩm “Thiếu nữ bên hoa huệ” tranh sơn dầu nổi tiếng của họa sĩ Tô Ngọc Vân
Tác phẩm “Thiếu nữ bên hoa huệ” tranh sơn dầu nổi tiếng của họa sĩ Tô Ngọc Vân

Tranh sơn mài với việc sử dụng chất liệu truyền thống là sơn ta nên được coi là một trong những nét rất độc đáo của nền hội họa Việt Nam. Quy trình, cách thức và chất liệu làm nên một tác phẩm cũng rất kỳ công, đòi hỏi ở người họa sĩ tư duy sáng tạo cao, đẳng cấp và kinh nghiệm thuần thục. Do vậy tranh sơn mài có giá trị sưu tầm rất cao, cũng là lựa chọn một món quà biếu tặng ý nghĩa. Sự hình thành và phát triển của tranh sơn mài đã góp phần không nhỏ vào lịch sử nền mỹ thuật Việt Nam với những bức họa nổi tiếng có thể kể tên như: bức “Dọc mùng” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, bức “Vườn xuân Bắc Trung Nam” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, tác phẩm “Kết nạp đảng ở Điện Biên Phủ” tranh của họa sĩ Nguyễn Sáng.

Bức sơn mài “Vườn xuân Bắc Trung Nam” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí đang được trưng bày tại bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM
Bức sơn mài “Vườn xuân Bắc Trung Nam” của họa sĩ Nguyễn Gia Trí đang được trưng bày tại bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM

Tổng kết lại, tranh sơn mài và tranh sơn dầu tuy có rất nhiều điểm khác nhau về chất liệu, đặc tính, kỹ thuật làm tranh, nhưng cả tranh sơn mài và tranh sơn dầu đều có những giá trị nghệ thuật rất đặc sắc, đa dạng và độc đáo, có những cống hiến to lớn cho nền mỹ thuật nước nhà. Vậy nên, tùy vào sở thích, điều kiện kinh tế cũng như mục đích sưu tầm tranh bạn hoàn toàn có thể lựa chọn được cho mình tranh sơn mài và tranh sơn dầu vừa ý.

Mua tranh sơn mài và tranh sơn dầu đẹp, chất lượng ở đâu?

Nếu bạn đang tìm mua tranh sơn mài và tranh sơn dầu thì một trong những địa điểm bạn nên ghé qua đó là LanVu Gallery. 

LanVu Gallery hứa hẹn sẽ là điểm đến lý tưởng dành cho giới mộ điệu, mang đến cho không gian của bạn những sắc màu ấn tượng, độc đáo, nơi bạn có thể tìm thấy những món quà nghệ thuật biếu tặng vô cùng ý nghĩa, nơi bạn được tận hưởng vẻ đẹp nghệ thuật sống động thông qua những tác phẩm tranh sơn mài và tranh sơn dầu sáng tác độc bản.

Tranh sơn mài và tranh sơn dầu tại LanVu Gallery được các họa sĩ vẽ tay trên những chất liệu cao cấp nhất. Tranh đa dạng về chủ đề, kích thước, màu sắc phù hợp với rất nhiều không gian và phong cách khác nhau. Ngoài ra, nếu bạn muốn sở hữu những bức tranh cá tính mang phong cách của riêng mình thì dịch vụ vẽ tranh theo yêu cầu sẽ giúp quý khách hàng sở hữu những tác phẩm đẹp nhất, mang đậm dấu ấn cá nhân.

Hãy liên hệ với chúng tôi theo số hotline 094 888 3535  hoặc 094 886 3535 để được hỗ trợ và tư vấn chi tiết nhất!

Để lại bình luận